Samenleven

Een terroristische aanslag in Nederland, is dat mogelijk? De meningen daarover zijn verschillend, maar lijken na alle gebeurtenissen in Parijs – de moord op twaalf medewerkers bij Charlie Hebdo, het doodschieten van een politieagente, de gijzeling in een drukkerij en in een Joodse winkel – steeds meer naar ja uit te gaan. Het komt dichterbij en dat beseffen we maar al te goed.

Toen ik mijn nieuwste thriller Verbroken schreef, vulden de aanslagen in Parijs nog niet de voorpagina’s van kranten en nieuwsuitzendingen op de televisie. Wel gebeurden ze elders en dat was voor mij een reden om eens te gaan bekijken of een terreuraanslag in Nederland écht mogelijk is. Het antwoord bleek ja. Al zijn wij een klein landje, en zijn wij misschien helemaal niet zo “aantrekkelijk” voor radicalen, een simpele aanslag zou hier toch voor enorm veel economische schade en maatschappelijke ontwrichting kunnen zorgen, om nog maar te zwijgen over de hoeveelheid slachtoffers die erbij zouden kunnen vallen. Het idee voor een nieuw boek was geboren.

Dat het allemaal zo dichtbij zou komen, had ik vooraf niet kunnen bedenken. In ieder geval niet dat het op zo een korte termijn zou zijn. Ik besefte ineens dat, alhoewel het grootste deel van het verhaal van Verbroken slechts fictie is, het zomaar kan gebeuren: een groep radicalen bedenkt een plan om hier in Nederland een aanslag te plegen en treft voorbereidingen om het tot uitvoer te brengen. Niemand die het weet, niemand die het verwacht. En dan ineens gebeurt het.

Kunnen we er iets tegen doen? Ik denk het niet, behalve dan misschien met elkaar de strijd aangaan tegen degenen die willen verhinderen dat wij als mensen samenleven. Samenleven zonder vooroordelen, zonder angst, en zonder beperkingen in ons denken en doen.

Verbroken is inmiddels af. Het is een verhaal geworden over een situatie die hier in Nederland zomaar zou kunnen gebeuren, maar waarvan ik hoop dat het nooit bewaarheid zal worden.

Slechts een onschuldige kus

Sinds het uitkomen van mijn vijfde thriller Doelwit, waarin het verhaal verteld wordt over de impact en de gevolgen van eergerelateerd geweld en eerwraak, stromen de reacties van lezers binnen. Gisteren ontving ik welgeteld de zeventiende e-mail, geschreven door een jonge Afghaanse vrouw die mijn boek gelezen heeft en die zelf te maken heeft gehad met eergerelateerd geweld. Zestien was ze toen haar vader haar de omgang verbood met een Nederlandse jongen. Uit angst deed ze wat haar werd opgedragen, want ze wist wat het kon betekenen als ze het niet deed. Een onschuldige kus op haar wang voor haar verjaardag, op het schoolplein, was voor haar vader voldoende om haar duidelijk te maken dat hij dat niet waardeerde. De gevolgen van haar “verraad” waren gruwelijk. Ze is voor de rest van haar leven verminkt.

Toen ik haar e-mail las vroeg ik mij af hoe het kan dat iemand die zelf zoiets heeft meegemaakt, een boek over eerwraak leest. Is het misschien herkenning? Het weten dat je niet alleen staat in een wereld waarin nog zo weinig mensen weten over een fenomeen dat te gruwelijk is voor woorden? Waarschijnlijk wel. Zo zit de mens nu eenmaal in elkaar. Zoeken naar bevestiging is wat we allemaal doen, zo ook slachtoffers van gruwelijk geweld. Voelen ze zich er beter bij? Waarschijnlijk niet. Het roept alleen maar pijnlijke herinneringen op. Herinneringen die sommige van hen met iemand moeten delen en sommige van hen hebben mij daarvoor uitgekozen. Ik heb dat boek geschreven; ik zal hen wel begrijpen. En geloof me, dat doe ik.

Er wordt mij wel eens gevraagd of ik bewust voor dit soort onderwerpen kies. Het antwoord is nee. Ik ga er niet naar op zoek. Vaak is het een artikel in de krant dat mijn aandacht op een bepaald (maatschappelijk) onderwerp vestigt, en dat is dan het begin van mijn zoektocht naar informatie, liefst uit de eerste hand. Voor Doelwit benaderde ik een vrouw, die ik nog nooit persoonlijk ontmoet had, maar die ik “kende” van een grote boekensite. We schreven elkaar wel eens een privéberichtje, vooral omdat zij mijn boeken altijd erg mooi vond. Van het een kwam het ander, het gesprek kwam op het onderwerp van mijn volgende boek, en zij vertelde mij dat ze persoonlijk te maken had gehad met eerwraak. De gesprekken werden dieper, er kwam een persoonlijke ontmoeting en vanaf dat moment was onze relatie méér dan slechts het raakvlak boeken. Via haar kwam ik terecht bij een zelfhulpgroep voor slachtoffers van eerwraak. Het kostte tijd, maar uiteindelijk lieten ook die mensen mij toe in hun wereld, een wereld waarvan wij, nuchtere Hollanders, amper weet hebben.

De eerste nacht nadat ik met die slachtoffers in de groep gesproken had, heb ik niet geslapen. Hoe was het mogelijk dat dit soort dingen gebeurden? We weten het allemaal, kranten staan er vol van, tijdschriften publiceren artikelen over het fenomeen. En toch blijft het doorgaan. Waarschijnlijk zal het ook nooit stoppen; daarvoor is het té veel ingebakken in bepaalde culturen.

Ondanks dat Doelwit voor een groot deel gebaseerd is op de ervaringen van hoofdzakelijk twee vrouwen, heb ik geprobeerd het niet als non-fictie te laten overkomen. Wel heb ik me gehouden aan de feiten zoals ze er lagen. Ik heb er geen extra emotionele draai aan gegeven, maar emoties ook niet geweerd. Ik geef eerlijk toe dat het vinden van een tussenweg niet gemakkelijk was. Juist omdat je zo betrokken bent bij de vrouwen die dit hebben meegemaakt, kan het zomaar gebeuren dat je nét even wat teveel wilt benadrukken hoe vreselijk het allemaal is en dat is niet goed. Het is ook niet nodig, want de verhalen op zich zijn al erg genoeg.

Ik weet niet hoeveel e-mails ik nog ga krijgen. En ondanks dat elk verhaal dat ik ontvang mij steeds opnieuw een beetje triest maakt, vanwege het besef dat elk daarvan geschreven is door een slachtoffer van eergerelateerd geweld, hoop ik stiekem dat het er heel veel zijn. Want dat betekent dat Doelwit die mensen een handvat heeft aangereikt om naar buiten te treden met hun gruwelijke ervaringen, al is het dan alleen maar tegen iemand die ze niet kennen. En dat vind ik dapper. Ze verdienen dan ook alle respect in de wereld.

Boekpresentatie Doelwit

Op 22 maart a.s. wordt mijn nieuwste thriller Doelwit gepresenteerd in De Readshop Almere Haven. Wil je daar samen met ons op toosten, meld je dan aan bij Mariella Bosman via e-mail .

Doelwit

Mijn nieuwste thriller, Doelwit, gaat over eerwraak. Voor en tijdens het schrijven heb ik heel veel gesproken met zes vrouwen en één man die werden en nog steeds worden bedreigd met eerwraak. Doelwit is grotendeels gebaseerd op het verhaal van twee van deze vrouwen, Najima en Ayşe. Eén van hen verloor haar zus Khadija ten gevolge van eerwraak. 
Vorige week heb ik Doelwit naar hen opgestuurd. Alleen Najima durfde het te lezen. Ayşe niet, omdat ze bang was voor de confrontatie en gezien haar verleden kan ik dat goed begrijpen. Maar zojuist kreeg ik een e-mail van Najima. Ze had alles gelezen en schreef o.a. het volgende: "Ik ben twee dagen terug geweest in mijn verleden. Twee dagen waarin ik niet heb geslapen en de angst voor mijn familie en dan voornamelijk voor xxx weer helemaal in mijn lichaam zat. Ik wilde eigenlijk niet verder lezen omdat ik zo bang was, maar ik heb het toch gedaan en op het eind was ik in tranen. Zoveel herkenbaarheid en zoveel herinneringen. Dank je wel dat je dit verhaal hebt geschreven. Ik hoop dat veel mensen het lezen en daardoor wat begrip krijgen voor de vrouwen (en mannen) die hun familie en hun afkomst ook niet gekozen hebben, maar erin worden geboren en vaak niet anders kunnen dan leven in een wereld die ze zelf verafschuwen."
Kijk, en dáár word ik dus stil van.

Schuilplaats

Het is weer zover! De volgende thriller ligt bijna in de winkel. Nog iets meer dan twee weken totdat Schuilplaats, mijn vierde boek, wordt gepresenteerd bij de Bruna in Almere Centrum. Wil je graag komen, meld je dan aan via dit e-mail adres!